Lira Botatzen: Liren Jauna (bigarren atala)

Hurrengo goizean detektibe pribatu bat kontratatu zuten, Zagate zuen izena. Cuencus, bere laguntzailea zen; eta Manzanus bekaduna zen eta Cuencusen postua nahi zuen, horregatik hark gorrotatzen zuen.

Bitartean, Sir Torricheli altxor-bilatzailea, eta Uralde doktorearen hiltzailea, Galiara joan zen bere kide Juradixeri laguntza eskatzeko Ibon eta Erlantz zeukaten lira lortzeko. Egun batzuk pasa ondoren, Erlantzen etxera joan ziren lira lortzeko, han:

-Daukazu txartelaren bat atea irekitzeko? -galdetu zuen Juradixek.
-Bai, hementxe daukat baina agian ez du funtzionatzen.
-Ea ba! Froga dezagun.

Lortu zuten, atea ireki zen zarata nazkagarri bat sortzen. Erlantz eta Ibon barruan zeudela, nor zitekeen pentsatu zuten, eta konturatu zirenean altxor-bilatzaileak zirela esan zuen Ibonek:

-Lira babestu behar dugu, beste konponbiderik gabe gure buura lehiotik bota beharko dugu.
-Bai! -Esan zuen Erlantzek

Eta biak aldi batera "I believe I can fly" abestia hasi ziren abesten. Ez zekiten nola, baina liraren botereagatik hegan egin zuten. Gau berean, Juradixek, Cuencusen eta Manzanusen artean lehia zegoela konturatu egin zenez, Manzanusek Cuencus hiltzea lortu zuen. Udaberrian zeudela eta Cuencus polenari alergia ziola jakinda, bere kolirioan azido sulfurikoa sartu zion eta tapa erdi irekita utzi zuen pote osoa aurpegira erortzeko.

Zagate inspektorea oso azkar jakin zuen bere bekaduna egin zuena eta poliziari esan zion, baina ezin zuen burutik kendu bere lagun onena galdu egin zuela. Beraz, liraren kasua utzi egin behar izan zuen depresioa jota.

-Zergatik egin zenuen hori? -Galdetu zuen inspektoreak.
-Bere lanpostua nahi nuen, ez dakizu zenbat gorroto nuen... -Erantzun zuen Manzanus
-Baina hori ez da arrazoirik!
-Orain damutzen nahiz baina berandu da atzera joateko...

Erlantz eta Ibonek uste zuten oso urrutira ailegatu izan zirela eta jende gehiago kalte eginda ez geratzeko denarekin bukatu nahi zuten. Horregatik, erabaki zuten altxor-bilatzaileekin aurkitzea.

Gau ilun bat zen eta behe-lainoz beteta. Ezin zen ondo ikusi bost metro baino urrunago zegoen edozer. Zubi batean elkartzea erabaki zuten. Bazirudien dena ondo prestatuta zegoela.

Erlantz Juradix ikusi zuen unean lira jaurti zion bere indar guztiarekin amorruz beteta eta lira magikoak, zeharkatu zuen Juradix, bere gorputza desintegratzen. Sir Torrichelik ezin zuen ulertu zer gertatu zen, bat-batean bere kidea desagertu zen. Ozta-ozta ikusi zuen Ibonek korrika atera zela lira eskuetan zuela eta berari jaurti ziola. Lira buruan jo zion, airera berriro joan zen eta lirak tximista bat jaurti zuen Sir Torricheli urtuz.

Azkenean Erlantzek eta Ibonek lira museo batera saldu zuten jendea ikus zezan eta irabazitako diruarekin Karibera joan ziren bizitzera.

Lehenengo atala

Lira Botatzen: Liren Jauna (lehenengo atala)

Goiz batean bi lagun Maldivetako itsasoan urpeko arrantza egiten ari zeudela txanpon bat zirudien gauza distiratsua aurkitu zuten. Azaleratzean:

-Erlantz, ikusi duzu nik ikuzi dudana?
-Bai, lira bat dirudi, agian baliotsua izan daiteke. Hartzen dugu?
-Bale, ergela azkena!

Ibon urperatu zen eta Erlantz jarraitu zion. Uretan lasterketa bat egin zuten eta Erlantz irabazle atera zen lira Ibon baino lehenago aurkitzean. Lira hartu eta urgaineratu ziren.

-Arraro sentitzen naiz hau nire eskuetan izanda.
-Gauza arraroetan aditua den norbaitengana joan gintezke.
-Gauza arraroetan aditua den norbait ezagutzen duzu?
-Baaa... egia esan bai! Uralde doktorea, Londresen bizi da, aspaldiko lagun bat da.
-Bihar joango gara, baina orain goaz etxera.

Hurrengo egunean, hegaldi bat hartu zuten Londresera joateko. Londresera iritsi zirenean, taxi bat hartu eta Uralde doktorearengana jo zuten:

-Zertan zu hemen, Ibon? Eta nor da zure laguna?
-Hau? Erlantz da.
-Atzo lira bat aurkitu genuen, eta uste dugu zerbait berezi daukala, eskuetan izanda arraro sentitzen zara.
-Lira bat diozu? Erakuts diezadazue.

Erlantz lira atera zuen eta Uralde doktoreari erakutsi zion. Hau ikusita, hau esan zien doktoreak:

-Hurrengoa egingo dugu, lirari buruz informazio gehiago bilduko dut, bihar goizean etor zaitezte. Ordura arte lira ondo zaindu, baliteke norbaitek zuen liraren atzean ibiltzea.

Ibon eta Erlantz, Uralde doktoreak alokatu gabe zeukan etxe batera joan ziren bere baimenarekin. Hurrengo goizean, doktorea esan zuen moduan, harengana joan ziren, baina hilda aurkitu zuten, norbaitek ito egin baitzuen. Doktorearen gorpuaren alboan lirei buruzko liburu bat zegoen, eta horri bat falta zitzaion...

Bigarren atala

Maiak

• Kokapena: Maia Mesoamerikako zibilizazio bat izan zen (2000 k.a. - XVI k.o.) Ezaguna da kolonaurreko Amerikan hizkuntza idatzi erabat garatu bakarra zuelako, bai eta artearengatik, arkitekturagatik, eta matematika nahiz astronomia sistemengatik.

• Agintea: Aro klasikoan ahaw te deituriko jaunak agintzen zuten. Aro postklasikoan Yucatan penintsulan multepal edo gobernu konfederatua ezarri zen. Probintzia horietan halach uinik izeneko karguan zegoen gizona aginte militar, erlijioso eta judiziala kontrolatzen zituen. Gero probintziak zatitzen ziren zati txikiagoetan eta horietan batab-ak agintzen zuten nobleak balira bezala.

• Gizartearen atolaketa: Gizarte lau talde handitan banatzen zen:

-Nobleak: Talde pribilegiatua zen, kargu politiko eta erlijiosoen monopolioa zuten. gerran batab-ak zuzentzen zituzten tropak, baina haien gainetik nacom-a zegoen. Beheko noblezia polizia eta funtzionarioak osatzen zuten. Merkatariak nobleziaren parte ziren bere aberastasunengatik.

-Eskulangile espezializatuak: Nobleentzat egiten zituzten harri-bitxiak eta arropak, bere maila adierazteko.

-Herritarrak: Nekazaritzan egiten zuten lan eta jende gehiena zen. Lortutako herena ematen zieten nobleei tributo bezala.

-Esklabuak: Gehienak gudetan harrapatutakoak ziren edo delitu batengatik esklabizatuak. Saltzeko edo sakrifizioak egiteko erabiltzen ziren.

• Ekonomia: Nekazaritza zen Maien jarduera nagusia. Asko espekulatu da Maien tekniken inguru baina inork ez dakizki haien teknikak. Merkataritza oso inportantea izan zen Maientzat, bere lurrak produktu asko ematen zituelako baina beste askoren eskasia zeukatelako. Ez zeukaten diru ofizialik baina batzuetan kakaoa erabiltzen zen horretarako.

• Jakintzak: Matematiketan nabariak izan ziren, izan ere, zero zenbakiaren kontzeptua Europan baino askoz lehenago erabili zuten. Astronomian ere oso nabariak izan ziren eta beste edozein kultura baino behaketa hobeak egin zituzten, bista hutzez.

• Erlijioa: Maien erlijioa oso inportantea izan zen eta botere politikoari zegoen lotuta. Hiru ezaugarri nagusi zituen:

-Erlijio politeista: jainko bat baino gehiago gurtzen zuten.

-Alderdi naturalistako erlijioa: Jainkoak elementuak, fenomeno meteorologikoak eta zeruko gorputzak ziren.

-Erlijio dualista: Uste zuten onurako eta hondameneko jainkoak gerran zeudela eta eguna eta gaua bezala zirela.

Maien ustez jainkoak zeruan bizi ziren; 13 kapetatik osatutako zeruan. Maien piramideak beraien tenpluak ziren. Hor sakrifizioak eta errituak egiten ziren.

HaginZuria-ren urtebetetzea

Kaixo, gaur nire urtebetetzea da eta 16 urte bete ditut. Pasa den urtean nire gaztelaniazko blogan jarri eta azaldu nuen. Aurten euskarazko blogaren txanda da, etorkizunean gauza bera egingo dut, hau da, hurrengo urtean beste blogan jarriko dut eta hurrengoan honetan... Urte bakoitzan hizkuntza batean. Oraingoz nire euskara ez da oso ona baina hurrengoan hobea izango da, nire hitza daukazue eta eskolan ikasi dudan heinean: begirunez, agur.

Nola aurkitu zuen Arkimedesek bere printzipioa?

Arkimedes (K.a. 287-212), greziar fisikari eta matematikari handia, Sirakusan (Italia) bizi izan zen.

Historiak dio Sirakusako Hieron II.a erregeak urrezko pieza bat eman ziola urregin bati, koroa bat egin ziezaion. Handik gutxira, urreginak hasierako piezaren pisu bereko koroa bat eman zion, baina erregeak urreginaren zintzotasunaz duda egin eta iruzur egin ote zion aztertzeko agindu zion Arkimedesi.

Arkimedesek koroaren masa bereko urrezko eta zilarrezko bloke bana eginarazi zituen. Zilarrak eta urreak ez dute dentsitate bera, eta beraz, bi blokeek bolumen desberdina zuten. Urez betetako ontzi batean sartu, eta ikusi zuen zilarrezko blokeak ur gehiago isurtzen zuela urrezko blokeak baino. Ondoren, urreginak egindako koroa sartu zuen urez betetako beste ontzi batean, eta koroak urrezko blokeak baino ur gehiago isuri zuen, baina zilarrezko blokeak baino ur gutxiago. Esperimentu horren bidez, Arkimedesek frogatu zuen koroa ez zela urrezkoa; izan ere, urrezkoa izan balitz, koroak eta urrezko blokeak ur kantitate bera lekualdatuko zuten.

Informatika: Erlojua/Abiadura/Maiztasuna

Ordenagailuaren erlojuak, denbora kontrolatzen du eta mikroa, memoria eta beste osagaiek, era sinkronizatuan, lan egingo duela segurtatzen digu.
Erlojuaren abiadura (maiztasuna) garrantzitsua da. Maiztasunak, segunduko zenbat seinale transmititu ahal izango diren adierazten digu. MegaHertz-etan neurtzen da. Adibidez, 100MHz-eko neurriak esan nahi du erlojuak segunduko 100 milioi aldiz ematen duela datuak edo seinaleak transmititzeko aukera.

Informatika: Bit, Byte, Kilobyte eta Megabyte

Guk zenbaki hamartarrak erabiltzen ditugu. Ordenagailuek, berriz, kode bitarra erabiltzen dute eta bi balio dira posible: 0 eta 1. Bit-a da ordenagailuarentzat dagoen informazio unitate txikiena. Bytea, zortzi bit-ez osaturiko multzoa da. Kilobyte batek mila byte ditu eta megabyte batek milioi bat byte.

Informatika: Unitate Zentrala

Unitate zentrala, disko unitateak, korronte elektrikoa eta plaka nagusia dituen kaxa da.
Plaka nagusiak oinarrizko osagai hauek ditu:

• Mikroprozesadorea: sistema osoaren eragile eta kontroladorea da. Kalkulu unitatea (ALU) eta cache memoria bertan daude. Beste osagaiekin lotzeko, helbide-datu eta kontrol busak erabiltzen ditu.
• Memoria: Biltegiratze masiboaren memoria (disko gogorra, CD, DVD, pendrive: eduki hau ez da galtzen ordenagailua itzaltzean). Memoria nagusia:

1. RAM: mikroak une bakoitzean behar dituen datuak hemen daude; datuak behin-behinekoak dira eta ordenagailua itzaltzean ezabatu egiten dira.
2. ROM: irakurtzeko bakarrik; ordenagailuak nahitaez eraman behar duen edukia.
3. CACHE : lana azkartzeko, mikroa eta RAM memoriaren artean dagoena.

• Zabalkuntza-erretenak: Ordenagailuari gailu berriak eransteko, bi metodo erabiltzen dira:

1. Gailua (periferikoa) portu bati konektatzea: S/I (sarrera/irteera) portuak.
2. Zabalkuntza erretenean, zabalkuntza txartela sartzea.

Informatika: Ordenagailuaren Atalak

Ordenagailuak bi atal ditu: sistema fisikoa (HARDWAREA) eta sistema logikoa (SOFTWAREA).

HARDWAREA:

• Datuak sartzeko gailuak (teklatuak, saguak, eskanerrak, mikrofonoak, joystick...)
• Datuak prozesatzeko unitatea (unitate zentrala)
• Biltegiratze unitateak (diskak, CD, DVD, pendrive...)
• Datuak ateratzeko gailuak (monitoreak, inprimagailuak, bozgarailuak...)

Informatika: Ordenagailua

Euskaldun bat naiz. Beraz, euskararen erabilera zabaldu behar dut, horregatik hurrengo sarreretan informatikari buruz hitz egingo dut. Honetan hasiko naiz.

1-  Zer da ordenagailua?

Ordenagailua, informazioa erabiltzeko diseinatutako makina elektroniko-digitala da.

Ordenagailuak, sartutako datu eta informazioarekin (testua, irudia, soinua...) emaitza lortu arte zerbait egiten du programetan bildutako instrukzioei jarraituz. Emaitza hori pantaila, inprimagailu... edo beste tresna batzuk erabiliaz adierazten zaigu.

Informazio edo datuekin, ordenagailuek honelako eragiketak egiten dituzte:

• Datuak sartzeko eragiketak (teklatua, xagua, mikrofonoa, ...)
• Datuak ateratzeko eragiketak (pantaila, inprimagailua, ...)
• Biltegiratze-eragiketak (diskak, CD, DVD, pendriveak, ...)
• Berreskuratzeko eragiketak (disketatik, ...)
• Transmisio-eragiketak (sare bidez)
• Hartze eragiketak (saretik jaso)
• Informazioa tratatu (ordenatu, hautatu, eragiketak, ...)

Kutsidazu bidea

Aurten institutoan euskaraz irakurtzea agindu didaten azken liburua kutsidazu bidea, Ixabel da. Gaur pasai bat irakurtzen ari nuenean konturatu naiz asko gustatzen zitzaidala eta horregatik hemen jarriko dizuet:

Mintzaren gaia: Ezkondu aurreko sexu-harremanak.

Pablok sutsu ekin zion ikaskideak infernuko garretatik salbatzeko ahaleginari, bekatuaren nondik norakoak adieraziz. Ulertu nuenarengatik, bekatua giza irudimenaren abiapuntua baino askoz lehenagotik zetorren eta amaiera baino askooooz harantzago zuen muga: beraz, egin ditzakegunak, bekatuak, eta burutik, irudimen faltaz, pasatu ere egiten ez zaizkigunak, bekatu lirateke.

Pulpitutiko erasoari Joxe Marik bakarrik egin zion aurre, gainerakoak bekatuzko ozeanotan naufrago. Harakinaren estiloa apaizarena bezain sutsua zen. Pablok gurutzea aurrez aurre duen banpiroaren babes-ihes-keinadizoak egiten zituen; zartada latza hartu zuen "Mekauen las tetas de Santa Águeda"rekin, zabuka "Mekauen los cuernos de San José"rekin eta K.O. "Mekauen el támpax de Santa Clotilde"rekin.

Eliza katakunbetan gorde zen.

I like trains

Ikusten dudanez jendea trenak du gustuko eta horregatik youtuben aurkitutako abesti hau hemen jarri dut.

Asdfmovie

Ez dakit asdfmovie ezagutzen baduzue ala ez baina bermatzen dizuet barre egingo duzuela.

LoL-ko Abestiak

Youtuben aurkitu nituen lol-ko parodia batzuk eta onak iruditu zitzaizkidan eta batzuetan jatorrizkoak baino hobeagoak ere, hemen uzten dizkizuet.

Abestiak Plentakill taldearenak dira.

HaginZuria

HaginZuria ezerezarengandik sortu zen, formaz aldatu dezakeenez bere itxura aldakorra da baina bere itxura arruntena otso bat burdin jantziarekin da. Gaitasun asko zeuzkan haien artean ura edozein egoeratan kontrolatzeko ahalmena, ikusmen miresgarria eta abiadura harrigarria. Armadura futurista bat Iron Man-ena baino gogorragoa, arinagoa eta indartsuagoa zena zeukan ere eta hari konektatuta zegoen bioingenieriari ezker. Gainera hain gutxi eta ezkutu ahultasun zeuzkan berak ere ez zituela ezagutzen.

Nire animazioak

Nire animazioak ikusteko nire GoAnimate kanalean klikatu hemen eta nire youtube kanalean ikusteko hemen. Animazioak GoAnimate-ekin egin dira, nahiduenari animatzen diot kontu bat sortzera (dohainik da).

Madagaskargo Pinguinoak

Madagaskargo pinguinoak (AA taldea bezala ezagututak ere) elite pinguino (komando) talde bat dira, Skipper, taldearen burua; Kowalski, zientzialaria; Rico, armetan aditua eta Private, kaboa osatzen dute taldea. Orain sakonago hitz egingo dizuegu haiei buruz:

Skipper: Taldearen burua da, borrokalari trebatua da eta Pinguinolandiaren enperadorea ere. Penta Penguin ezaguta ere (informazio gehiagorako hemen) misio arriskutzuak du gustuko eta gustuko du ere gauzak bere moduan egitea (eta beti ez da logikoena).

Kowalski: Taldearen zientzialaria, dena dakiena eta ezer ez dakiena oso azkarra denez gero ez daki irakurtzen ezta idazten ere. Edozein egoera aztertzen du (borroka bat ere bai) eta horregatik gaizki borrokatzen du, bere sena erabiltzen ez duelako. Kowalski edozein gauza sor dezake eta sor dezake gauza bat eta ez jakin zertarako den (egun batean zerra laser bat sortu zuen jakin gabe). Kowalski zientzia baieztatzen du gauza guztien gainetik eta beti bilatzen du azalpen logiko bat. Aukera taula bat dauka (uste dugu marrazkiekin, irakurtzen ez dakielako) erabiltzen duena Skipper esaten duenean: Kowalski, aukerak.

Rico: Armetan aditua da, ia ez du hitz egiten eta edozein gauza irentsi dezake eta gero berrahoratu. Horri ezker armategi bat darama sabelan, gauzak modu bortitzan egitea nahiago du eta lehergai bat ateratzen duenean esaten du gehien esaten duen hitza: Kabum.

Private: Kaboa da, taldean beharrezkoa da atsegina eta bihotzbera delako, amodiozko gaiei buruz egiten da kargu. Private gabe taldea bortitzagoa izango zen eta logika gutxiago erabiliko zuen, gainera taldean hasiberri papera jokatzen du. Batzuetan ere Kowalskirenak baino simpleagoak diren irtenbideak ematen ditu .

PD: Pinguinoak naturaren legeak baino gorago daude, hegan egin arren igeri egiten dutelako, Madagaskargo Pinguinoak naturaren legeak baino oraindik gorago daude hegan eta igeri egiten dutelako.

Zorionak eta Urte Berri On

Urte hau amaitzen da baina blog hau eta nik, linkthiszelda eta bere bloga bezala eta ex-Coronel7 ez bezala hemen jarraituko dugu (ni gutxienez). Guk urte hau hemen ematea nahi dugu baina hori eta gure blogen hazkundea gutxi bada, gabon hauetan El Noticiario Z sortu dugu. Nik esaten dut baina uzte dut guztiok pentsatzen dugula, zorionak eta urte berri on.

HaginZuria.

Gabon

Gaur abenduaren 25ean  ¡¡¡Gabonak dira!!! eta hauek elur gutxiko gabonak izan arren ez da gabonetako arima galdu behar. Hurrengo egunetan gehiago idatziko dizuet blog honetan eta gabon zoriontzuak izatea dezira dut. Baina hori nahikoa ez bada ikusi behar duzue Googlen azken doodlela...

Horrela zoriontzen digu Google gabonak.

Blog hau oraindik ez dut apaindu oraindik (gaztelaniazkoa bai) denbora izan ez dudalako.

HaginZuriaren Aliatuak

Hau da nire aliatuen zerrenda:

-linkthiszelda1234

-ion423

-Madagaskargo Pinguinoak (ere deituta AA Taldea)

-Digimonak

-Pokemonak

-Eraztunaren elkartea

-Sauron eta bere morroiak

-Balroga

-Nazgulak

-Cylonak

-Enterprisea

-Imperioa (Star Warsekoa)

-Ejerzitoa (munduko guztiak)

-Stargate Komandoa

-Delta (Gears of Warsekoak: Marcus, Cole, Dom eta Baird)

-Super Hero Squada

-Legio Letala

-Cerbero

-Predatorrak

-A Taldea

-Transformerrak